Sodaliet ontstaat meestal in stollingsgesteenten, zoals syeniet en nefelien syeniet, die rijk zijn aan het mineraal veldspaat. Het vormt zich in het laatste stadium van het stollingsproces, wanneer het gesteente afkoelt en er vloeistoffen met silica (SiO₂) vrijkomen. Deze silica-rijke vloeistoffen reageren met het aanwezige veldspaat en vormen zo het mineraal sodaliet.

Het ontstaan van sodaliet is een complex proces dat gebeurt over een lange periode van tijd. Het vereist specifieke chemische omstandigheden en de aanwezigheid van bepaalde elementen, zoals natrium, aluminium, silicium en chloor. Het is ook mogelijk dat hydrothermale processen betrokken zijn bij de vorming van sodaliet, waarbij warme wateroplossingen mineralen in het gesteente kunnen veranderen.

De blauwe kleur van sodaliet wordt veroorzaakt door de aanwezigheid van het element aluminium in combinatie met het element silicium in het kristalrooster van het mineraal. Het aluminium en silicium absorberen bepaalde golflengtes van licht, voornamelijk in het oranje en rood gebied van het spectrum, waardoor het blauwe licht wordt gereflecteerd en de steen een blauwe kleur krijgt. De aanwezigheid van andere elementen en onzuiverheden kan variaties in de kleur van sodaliet veroorzaken, zoals witte calciet-aders of tinten van grijs of groen.